Chương 1: Niềm Tự Hào Mang Tên Con Trai
Con trai tôi, Hùng, ra trường được ba năm nay. Tôi vẫn nhớ như in cái ngày con gọi điện về, giọng nói vỡ òa trong niềm vui và sự phấn khích, báo tin trúng tuyển làm nhân viên cho một công ty nước ngoài danh tiếng. “Mẹ ơi, lương của con 40 triệu một tháng đấy!” Khoảnh khắc ấy, tôi mừng đến chảy nước mắt. Bốn mươi triệu, một con số mà cả đời làm lụng vất vả của vợ chồng tôi cũng không dám mơ tới. Tôi vội vàng chạy đi thắp hương lên bàn thờ tổ tiên, miệng lẩm bẩm cảm tạ, lòng tự hào về đứa con trai giỏi giang, hiếu thảo của mình.
Nhà tôi ở một vùng quê nghèo, quanh năm chỉ trông vào mấy sào ruộng. Chồng tôi sức khỏe yếu, bệnh tật liên miên, tiền thuốc thang hàng tháng đã là một gánh nặng. Đứa con gái út, Linh, thì đang tuổi ăn tuổi học, bao nhiêu khoản phải lo. Hùng là niềm hy vọng duy nhất của cả gia đình. Từ nhỏ, con đã là một đứa trẻ ngoan ngoãn, hiểu chuyện. Con biết nhà mình nghèo, nên lúc nào cũng nỗ lực học hành, chưa bao giờ để bố mẹ phải phiền lòng. Ngày con đỗ đại học, cả làng ai cũng đến chúc mừng. Tôi nhìn con trai trong chiếc áo sơ mi trắng tinh, dáng người cao gầy nhưng ánh mắt lúc nào cũng sáng lên một nghị lực phi thường, và tin rằng cuộc đời của gia đình mình sắp sang một trang mới.
Và đúng như tôi mong đợi, suốt ba năm qua, tháng nào Hùng cũng đều đặn gửi về nhà 15 triệu đồng. Con dặn tôi: “Mẹ cứ giữ lấy mà lo thuốc thang cho bố, lo cho em Linh ăn học. Bố mẹ già rồi, đừng làm việc nặng nữa. Mọi thứ cứ để con lo.” Tôi vừa tự hào, vừa thương con đến thắt lòng. Lòng tôi nhẹ nhõm khi thấy con dù còn trẻ, còn phải bươn chải nơi thành phố đắt đỏ, vẫn luôn biết nghĩ cho gia đình.
Mỗi lần nhận được tiền con gửi, tôi lại cẩn thận cất vào chiếc hộp sắt cũ, ghi chép từng khoản một. Một phần tôi dành để mua thuốc bổ cho chồng, một phần đóng học phí cho Linh, còn lại thì sắm sửa chút đồ đạc trong nhà. Căn nhà cấp bốn dột nát ngày xưa giờ đã được lợp lại mái tôn, cái sân đất cũng được láng xi măng sạch sẽ. Mỗi lần có ai trong làng hỏi thăm, tôi lại không giấu được niềm hãnh diện: “Thằng Hùng nhà tôi đấy, nó giỏi giang lắm, giờ làm cho công ty nước ngoài, lương cao ngất ngưởng.” Niềm tự hào về con trai trở thành liều thuốc tinh thần lớn nhất của tôi, giúp tôi quên đi những mệt mỏi, lo toan của cuộc sống.
Tôi thường tưởng tượng về cuộc sống của con nơi thành phố. Chắc con ở trong một căn phòng khang trang, ăn uống đủ đầy, giao du với những người bạn tài giỏi. Tôi hình dung con mặc những bộ vest lịch lãm, tự tin bước vào tòa nhà cao tầng lộng lẫy. Những hình ảnh đó khiến tôi thấy an lòng, thấy sự hy sinh của mình bao năm qua thật xứng đáng. Tôi chỉ mong con sống tốt, sống khỏe, còn gánh nặng gia đình, tôi và chồng vẫn có thể cáng đáng được phần nào. Nhưng Hùng lúc nào cũng quả quyết: “Mẹ đừng lo cho con. Con trai mẹ lớn rồi, có thể gánh vác được cả gia đình.”
Chương 2: Những Dấu Hiệu Bất An
Nhưng rồi, sự bình yên đó bắt đầu rạn nứt. Mấy tháng nay, tiền không thấy về. Ban đầu, tôi nghĩ chắc con bận việc, hoặc công ty chậm lương. Tôi tự trấn an mình, không dám gọi điện hỏi thẳng vì sợ con nghĩ mẹ giục giã, gây thêm áp lực cho con. Một tuần trôi qua, rồi hai tuần, tài khoản ngân hàng của tôi vẫn im lìm. Lòng tôi bắt đầu nặng trĩu.
Tôi quyết định gọi điện cho con. Chuông đổ dài, nhưng không ai bắt máy. Tôi nhắn một tin: “Hùng ơi, con có khỏe không? Công việc vẫn ổn chứ con?” Vài tiếng sau, vẫn không có hồi âm. Cảm giác lo lắng dần chuyển thành một nỗi bất an mơ hồ, len lỏi vào từng giấc ngủ. Tôi bắt đầu không ngủ được, đêm nào cũng trằn trọc, chỉ cần nghe một tiếng động nhỏ ngoài sân cũng giật mình tỉnh giấc.
Tôi gọi lại nhiều lần nữa, vào những thời điểm khác nhau trong ngày. Có lúc điện thoại đổ chuông, có lúc lại báo “thuê bao không liên lạc được”. Tôi nhắn thêm nhiều tin nhắn, từ hỏi han sức khỏe đến những lời động viên, nhưng tất cả đều như ném vào khoảng không vô định. Chồng tôi thấy tôi lo lắng, cũng động viên: “Chắc thằng bé nó bận dự án mới thôi bà. Nó lớn rồi, biết tự lo cho mình. Bà đừng lo quá mà sinh bệnh.”
Nhưng linh cảm của người mẹ mách bảo tôi có điều gì đó không ổn. Hùng là đứa con hiếu thảo, dù bận đến mấy, nó cũng chưa bao giờ im lặng lâu như vậy. Ít nhất nó cũng sẽ nhắn lại một tin cho mẹ yên lòng. Tôi bắt đầu hỏi han những người bạn của con mà tôi biết, nhưng không ai có thông tin gì. Chúng nói Hùng dạo này ít liên lạc, sống khép kín hơn.
Nỗi sợ hãi trong tôi ngày một lớn dần. Hùng là con trai duy nhất của chúng tôi, lỡ con có mệnh hệ gì… Những suy nghĩ tồi tệ nhất bắt đầu ám ảnh tôi. Tôi nghĩ đến những vụ tai nạn, những căn bệnh bất ngờ, những cạm bẫy nơi thành thị mà người ta vẫn hay nói trên tivi. Tim tôi như có ai bóp nghẹt. Tôi không thể ngồi yên chờ đợi thêm được nữa.
Ngày hôm đó, sau một đêm thức trắng, tôi quyết định phải lên thành phố. Tôi nói với chồng: “Ông ở nhà lo cho cái Linh. Tôi phải lên xem thằng Hùng thế nào. Tôi không yên tâm được.” Chồng tôi biết không cản được, chỉ thở dài đưa cho tôi một ít tiền dằn túi.
Ngồi trên chuyến xe khách chật chối, ồn ào, lòng tôi lại càng rối bời. Khung cảnh làng quê yên bình lùi dần về phía sau, nhường chỗ cho những tòa nhà cao tầng san sát, những dòng xe cộ hối hả của thành phố. Thế giới của con trai tôi đây sao? Nó có thật sự hào nhoáng và thành công như tôi vẫn tưởng? Hay đằng sau ánh hào quang đó là những góc khuất mà tôi chưa bao giờ biết tới? Tim tôi đập liên hồi, chân run bần bật. Tôi vừa mong sớm đến nơi để được nhìn thấy con, lại vừa sợ hãi cảnh tượng mà mình sắp phải đối mặt.
Chương 3: Sự Thật Vỡ Vụn
Chiếc xe ôm đưa tôi đến một con hẻm nhỏ và sâu trong một khu dân cư đông đúc. Nơi Hùng ở là một khu nhà trọ cũ kỹ, bức tường bong tróc, hành lang tối tăm và ẩm thấp. Mùi ẩm mốc và thức ăn thừa bốc lên nồng nặc. Nơi này hoàn toàn khác xa với hình dung của tôi về cuộc sống của một nhân viên lương 40 triệu.
Tôi lần theo số phòng Hùng đã cho từ lâu, leo lên tầng ba. Đứng trước cánh cửa gỗ đã sờn màu, tôi hít một hơi thật sâu để trấn tĩnh lại. Tôi gõ cửa nhiều lần, nhưng chỉ có tiếng nhạc nhỏ buồn bã từ bên trong vọng ra. Tôi áp tai vào cửa, gọi tên con: “Hùng ơi! Mẹ đây! Có Hùng ở trong đó không con?” Nhưng không một tiếng đáp lại.
Sự im lặng đáng sợ ấy như một nhát dao đâm vào tim tôi. Không chần chừ thêm một giây nào nữa, tôi run rẩy lấy ra chiếc chìa khóa dự phòng mà Hùng đã đưa cho tôi từ ngày đầu con lên đây trọ. Lần đó, con cười bảo: “Mẹ giữ lấy, nhỡ đâu con làm mất thì mẹ còn có cái mà mở cửa.” Tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ phải dùng đến nó trong hoàn cảnh này.
Ổ khóa kêu một tiếng “cạch” khô khốc. Cánh cửa từ từ mở ra…
Cảnh tượng trước mắt khiến tôi chết lặng.
Căn phòng tối om, mùi hôi hám của đồ ăn thừa và quần áo bẩn xộc thẳng vào mũi tôi. Ánh sáng le lói từ ngoài hành lang hắt vào, đủ để tôi nhìn thấy một khung cảnh hỗn loạn đến kinh hoàng. Đồ đạc vứt lộn xộn khắp nơi. Vỏ mì tôm, lon nước ngọt vương vãi trên sàn. Quần áo bẩn chất thành đống trong góc phòng.
Và trên chiếc giường duy nhất, Hùng đang nằm im bất động. Khuôn mặt con trai tôi trắng bệch, hốc hác, đôi môi khô nứt. Hai mắt nhắm nghiền, hàng mi dài khẽ rung lên. Một tay con buông thõng xuống sàn, tay còn lại run rẩy nắm chặt vài tờ giấy nhàu nát. Rải rác khắp sàn nhà, trên bàn, trên giường, là vô số những biên lai vay mượn tiền, những tờ giấy ghi nợ với những con số khổng lồ và những cái tên xa lạ. Chiếc điện thoại của con nằm úp trên bàn, màn hình tối đen. Chiếc ví da cũ kỹ mở toang, bên trong trống rỗng.
Cả thế giới của tôi như sụp đổ trong khoảnh khắc đó. Tôi hốt hoảng lao về phía con: “Hùng! Con! Con có nghe mẹ không? Hùng ơi, tỉnh lại đi con!”
Nhưng không một tiếng đáp lại.
Tôi chạy lại, quỳ sụp xuống bên giường, lay mạnh vào vai con. Đầu óc tôi quay cuồng, nước mắt không ngừng tuôn rơi. Trong khoảnh khắc ấy, tim tôi như ngừng đập, tôi đã nghĩ rằng mình mất con trai mãi mãi. Nỗi đau đớn và sợ hãi tột cùng khiến tôi gào lên trong tuyệt vọng.
Nhưng rồi, giữa tiếng khóc nấc của tôi, một âm thanh yếu ớt vang lên.
“Mẹ… mẹ đừng khóc… Con… con ổn mà… chỉ là…”
Hùng từ từ mở mắt. Đôi mắt con sâu hoắm, vô hồn, nhìn tôi một cách mệt mỏi. Con cố gắng gượng ngồi dậy, nhưng cơ thể yếu ớt không cho phép. Giọng con run run, khản đặc:
“Mấy tháng nay… con mệt lắm, mẹ ạ… Áp lực quá… Số tiền con gửi về cho mẹ… con… con đã phải đi vay nặng lãi…”
Từng lời nói của con như từng nhát búa giáng vào đầu tôi. Vay nặng lãi? Tại sao con phải làm vậy?
“Con muốn trả nợ cho mẹ… nhưng giờ không xoay xở được nữa rồi… Con xin lỗi… Con sợ mẹ biết, con không muốn mẹ lo lắng.”
Tôi ôm chầm lấy thân hình gầy gò của con, vừa khóc vừa tự trách mình. Trời ơi, con trai tôi! Bao nhiêu năm qua, tôi đã sống trong sự tự hào hão huyền mà không hề biết con trai mình đã phải chịu đựng một mình, đã âm thầm hy sinh đến kiệt quệ để lo cho mẹ và em gái. Trái tim tôi đau như cắt.
Trong căn phòng trọ nhỏ bé, tối tăm và ngột ngạt, hai mẹ con ngồi ôm nhau, giữa một núi giấy tờ vay mượn. Nước mắt của tôi hòa cùng nỗi sợ hãi và sự tủi hổ trong mắt con. Tôi biết rằng từ giờ phút này, không có gì quan trọng hơn là ở bên cạnh Hùng, để con không bao giờ phải gánh vác gánh nặng này một mình nữa.
Chương 4: Sự Thật Đằng Sau Lời Nói Dối
Sau một hồi lâu, khi cả hai mẹ con đã bình tĩnh lại đôi chút, tôi đỡ Hùng ngồi tựa vào tường, rồi đi đun một ấm nước nóng. Tôi dọn dẹp qua loa căn phòng, thu dọn những vỏ mì tôm, lon nước rỗng, cố gắng tạo ra một không gian dễ thở hơn. Tôi pha cho con một ly nước gừng ấm, nhìn con từ từ uống từng ngụm nhỏ, lòng tôi quặn thắt.
“Kể cho mẹ nghe đi con,” tôi nói nhẹ nhàng, giọng vẫn còn khàn đi vì khóc. “Kể hết cho mẹ nghe. Đừng giấu mẹ điều gì nữa.”
Hùng cúi gằm mặt, đôi vai gầy run lên. Con bắt đầu kể, từng chuyện một, giọng đứt quãng. Sự thật hoàn toàn không giống như những gì tôi đã tưởng tượng. Hùng không hề làm việc cho công ty nước ngoài nào cả. Con chỉ là một nhân viên văn phòng bình thường trong một công ty nhỏ, với mức lương chỉ 10 triệu đồng một tháng.
“Ngày đó, con không trúng tuyển vào công ty kia,” Hùng thú nhận. “Nhưng con thấy mẹ và cả nhà vui mừng quá, kỳ vọng vào con nhiều quá… Con không nỡ nói ra sự thật. Con đã nói dối… và lời nói dối đó đã kéo con đi quá xa.”
Cậu kể rằng, ban đầu, để có 15 triệu gửi về cho mẹ mỗi tháng, cậu đã phải làm thêm đủ mọi việc: làm phục vụ quán ăn vào buổi tối, chạy xe ôm công nghệ vào cuối tuần. Nhưng dù làm việc đến kiệt sức, cậu cũng chỉ kiếm thêm được vài triệu. Áp lực phải giữ lời hứa, phải duy trì hình ảnh đứa con thành đạt trong mắt gia đình đã khiến cậu tìm đến con đường vay mượn.
“Ban đầu con chỉ vay vài triệu của bạn bè thôi,” Hùng kể tiếp. “Nhưng rồi thuốc của bố, học phí của em… con không thể chậm trễ được. Con bắt đầu vay qua các ứng dụng trên mạng. Lãi mẹ đẻ lãi con, số nợ ngày càng lớn. Con bị cuốn vào một vòng xoáy không lối thoát.”
Cậu kể về những lần phải vay nóng để trả nợ cũ, những cuộc cãi vã nảy lửa với chủ nợ qua điện thoại, những tin nhắn đe dọa, khủng bố. Cậu kể về những đêm dài thức trắng, đầu óc căng như dây đàn, lo sợ không có tiền trả, lo sợ gia đình biết chuyện. Cậu sụt cân không phanh, sức khỏe suy kiệt, công việc ở công ty cũng bị ảnh hưởng.
“Mỗi tháng, con vẫn cố gắng gửi về cho mẹ 15 triệu,” giọng Hùng lạc đi. “Đó là số tiền duy nhất khiến con cảm thấy mình chưa phải là một thằng thất bại hoàn toàn. Nhưng mấy tháng nay, con cạn kiệt thật rồi. Con không còn gì để gửi, cũng không còn ai để vay nữa. Con đã nghĩ đến chuyện dại dột… nhưng rồi con lại nghĩ đến mẹ, đến bố, đến em Linh…”
Nghe con kể, tôi vừa đau xót, vừa giận bản thân mình vô cùng. Chính niềm tự hào, chính sự kỳ vọng của tôi đã vô tình trở thành một gánh nặng khổng lồ, đẩy con trai mình vào đường cùng. Tôi đã vui sướng trên sự đau khổ và hy sinh của con mà không hề hay biết.
Tôi nhặt một tờ giấy vay nợ lên. Con số trên đó khiến tôi hoa mắt: 50 triệu đồng, lãi suất 5% một ngày. Và có hàng chục tờ giấy như vậy. Tôi ước tính sơ bộ, số nợ của Hùng đã lên đến vài trăm triệu. Một con số không tưởng đối với gia đình tôi.
“Tại sao con không nói với mẹ sớm hơn?” tôi nghẹn ngào. “Dù có khó khăn thế nào, cả nhà mình cùng nhau gánh vác chứ. Sao con lại chịu đựng một mình như vậy?”
Hùng lắc đầu, nước mắt lại lăn dài trên gò má hốc hác. “Con là con trai cả, là trụ cột. Con không thể để bố mẹ và em phải lo lắng vì con được. Con đã hứa sẽ chăm lo cho cả nhà. Con không thể thất hứa…”
Tôi ôm lấy con, vỗ về tấm lưng gầy của nó. “Nghe mẹ nói này, Hùng. Con không thất bại. Con là niềm tự hào của mẹ. Nhưng niềm tự hào lớn nhất của mẹ không phải là số tiền con kiếm được, mà là chính con, là con trai của mẹ vẫn đang ở đây, bình an bên cạnh mẹ. Tiền bạc mất đi có thể kiếm lại được, nhưng con thì mẹ chỉ có một mà thôi.”
Chương 5: Gánh Nặng Chung Vai
Ngay chiều hôm đó, tôi gọi điện về cho chồng và con gái. Tôi cố gắng giữ bình tĩnh, kể lại toàn bộ sự việc. Đầu dây bên kia, chồng tôi im lặng một lúc lâu, rồi tôi nghe thấy tiếng ông thở dài nặng nhọc. Con gái tôi thì bật khóc nức nở. “Anh Hùng ngốc quá! Sao anh ấy lại làm vậy? Em không cần anh phải hy sinh nhiều như thế!”
Tôi biết, từ giờ phút này, gia đình tôi sẽ phải đối mặt với một thử thách lớn. Nhưng tôi cũng biết, chúng tôi sẽ không để Hùng phải một mình chống chọi nữa.
Ngày hôm sau, tôi đưa Hùng về quê. Nhìn thấy con trai tiều tụy, xanh xao, chồng tôi không nói một lời, chỉ lẳng lặng ra ôm lấy con. Cái ôm của người cha ít nói nhưng chứa đựng tất cả sự yêu thương và xót xa. Em Linh cũng chạy lại ôm anh, nước mắt giàn giụa.
Cả gia đình tôi ngồi lại với nhau. Lần đầu tiên sau nhiều năm, chúng tôi có một cuộc nói chuyện thẳng thắn và chân thành. Không còn những lời nói dối, không còn những gánh nặng thầm lặng. Chúng tôi cùng nhau xem lại đống giấy tờ vay nợ, cùng nhau tính toán. Con số cuối cùng là gần 300 triệu đồng.
“Bán mảnh đất sau nhà đi,” chồng tôi quả quyết. “Mảnh đất đó ông bà để lại cho thằng Hùng sau này lấy vợ. Giờ nó cần thì mình bán trước.”
Tôi nhìn chồng, mắt rưng rưng. Đó là mảnh đất quý giá nhất của gia đình. Nhưng ông đã không ngần ngại.
“Không được đâu bố,” Hùng vội vã ngăn cản. “Đó là của hồi môn của con…”
“Của hồi môn gì chứ,” tôi ngắt lời. “Gia đình mình mới là tài sản quý giá nhất. Chỉ cần cả nhà còn ở bên nhau, không có khó khăn nào là không thể vượt qua.”
Em Linh cũng nói: “Anh hai đừng lo. Từ mai em sẽ đi làm thêm sau giờ học. Em có thể tự lo tiền học phí của mình.”
Nhìn chồng, nhìn con gái, tôi biết gia đình mình tuy nghèo về vật chất nhưng lại giàu có về tình thương. Chúng tôi quyết định bán mảnh đất, đồng thời tôi cũng lấy ra toàn bộ số tiền tiết kiệm mà Hùng đã gửi về trong ba năm qua.
Những ngày tiếp theo là những ngày cả gia đình cùng nhau đi giải quyết hậu quả. Tôi cùng Hùng đến gặp từng chủ nợ. Có những người thông cảm, đồng ý cho chúng tôi trả dần. Cũng có những kẻ hung hãn, đe dọa. Nhưng lần này, Hùng không còn một mình. Có tôi đứng bên cạnh, một người mẹ nhỏ bé nhưng kiên cường. Tôi đứng ra thương lượng, xin khất nợ, hứa sẽ trả đủ. Nhìn thấy sự quyết tâm của cả gia đình, nhiều chủ nợ cũng nguôi ngoai.
Hùng dần dần hồi phục tinh thần. Con không còn vẻ mệt mỏi, tuyệt vọng như trước. Con bắt đầu phụ giúp bố việc đồng áng, sửa sang lại nhà cửa. Dù không nói ra, nhưng tôi thấy trong mắt con đã có lại ánh sáng.
Một buổi tối, khi hai mẹ con ngồi ngoài hiên, Hùng nói với tôi: “Mẹ ơi, con xin lỗi. Vì con mà cả nhà mình phải vất vả.”
Tôi xoa đầu con, mỉm cười. “Con không có lỗi. Lỗi là ở mẹ đã quá kỳ vọng, đã vô tình tạo áp lực cho con. Nhưng không sao, con ạ. Sau cơn mưa trời lại sáng. Ít nhất thì chúng ta cũng đã học được một bài học quý giá.”
Đúng vậy, bài học về sự hy sinh thầm lặng. Sự hy sinh đó, nếu không được nhìn thấy kịp thời, có thể sẽ để lại những hậu quả mà không ai có thể lường trước được. Gia đình là để sẻ chia, là để cùng nhau gánh vác, chứ không phải là nơi để một người âm thầm chịu đựng.
Bây giờ, Hùng đã tìm được một công việc ở gần nhà, lương không cao nhưng ổn định. Con không còn phải gửi tiền về cho tôi mỗi tháng nữa. Thay vào đó, mỗi cuối ngày, con lại về nhà ăn cơm cùng gia đình. Nhìn con vui vẻ, khỏe mạnh, nhìn cả nhà quây quần bên mâm cơm đạm bạc, tôi cảm thấy bình yên và hạnh phúc hơn bất kỳ món quà vật chất đắt giá nào. Niềm tự hào của tôi về con trai giờ đây không còn đến từ mức lương 40 triệu, mà đến từ sự can đảm đối mặt với sai lầm và sự ấm áp của tình thân. Gánh nặng đã được san sẻ, và đó mới chính là ý nghĩa thực sự của hai từ “gia đình”.
